______________________________________________________________________________________________________

I Jacy jesteśmy dzisiaj

Wprowadzenie
Alessandra Lemma

1 Rozmowy, rozmowy: teorie i praktyki w trudnych czasach
Andrew Cooper
2 Mnogość słusznych odpowiedzi
Bernadette Wren i Ellie Kavner


II Interwencje psychoanalityczne skierowane do młodych dorosłych i dorosłych

Wprowadzenie
Alessandra Lemma

3 Psychoterapia psychodynamiczna o określonym czasie trwania dla nastolatków i młodych dorosłych
Stephen Briggs i Louise Lyon
4 Konsultacje dla młodzieży – model zaangażowania
Linda Young i Frank Lowe
5 Złożoność jako aspekt podstawowej opieki
Brian Rock i Anca Carrington
6 Ciągłość leczenia w nieciągłych środowiskach
Carine Minne
7 Dźwiganie kłody za oba końce, czyli praca z parami w tradycji Kliniki Tavistock
Joanna Rosenthall


III Innowacje w opiece nad zdrowiem psychicznym dorosłych

Wprowadzenie
Alessandra Lemma

8 Leczenie nieuleczalnego: rozwój psychoanalitycznych usług dla ludzi o osobowości antyspołecznej
Jessica Yakeley
9 Gdzie był internet, tam niech będzie ego: społeczność i dobrostan w świecie cyfrowym
Richard Graham
10 Dynamiczna terapia interpersonalna: opracowywanie nowego modelu interwencji wobec depresji
Alessandra Lemma, Mary Target i Peter Fonagy

______________________________________________________________________________________________________

Przedmowa redaktora serii

Margot Waddell


W Klinice Tavistock od chwili założenia, czyli od 1920 roku – głównie pod wpływem koncepcji psychoanalitycznych –powstało wiele rozwojowych koncepcji zdrowia psychicznego. Wykorzystywano w niej także systemową terapię rodzin jako model teoretyczny i sposób pracy klinicznej z rodzinami. Obecnie Klinika jest największą instytucją szkoleniową zajmującą się zdrowiem psychicznym w Wielkiej Brytanii, prowadzi szkolenia podyplomowe i kwalifikacyjne w dziedzinie pracy socjalnej, psychologii, psychiatrii, psychoterapii dzieci, nastolatków i osób dorosłych, a także w zakresie pielęgniarstwa i podstawowej opieki zdrowotnej. Każdego roku w ponad 60 rodzajach szkoleń uczestniczy około 1700 studentów.

Filozofia Kliniki opiera się na dążeniu do rozwoju metod terapeutycznych służących poprawie zdrowia psychicznego. W swych działaniach zużytkowuje doświadczenie kliniczne, które inspiruje także działalność konsultacyjną i badawczą. W niniejszej serii wydawniczej pragniemy przedstawić Czytelnikowi najbardziej znaczące przykłady pracy klinicznej, teoretycznej i badawczej prowadzonej w Tavistock. Przedstawiamy również nowe podejścia do rozumienia i leczenia zaburzeń psychologicznych dzieci, nastolatków i dorosłych – zarówno poszczególnych jednostek, jak i całych rodzin.

Terapia dorosłych i młodych dorosłych to pierwszy tom serii, która z pewnością zostanie nazwana „Trylogią tavistocką”, bardzo trafnie przedstawiającej życie i pracę dwu tavistockich klinik składających się na Zespół Opieki Zdrowotnej Narodowego Systemu Ochrony Zdrowia Tavistock i Portman [Tavistock and Portman NHS Foundation Trust]. Wiele pracujących w niej osób jednocześnie funkcjonuje w dwóch rolach: zmagają się z nieustannymi wyzwaniami, jakimi są ciągle zmieniające się problemy kliniczne oraz trudności życiowe i wewnętrzne pacjentów, a także codziennie zarządzają projektami badawczymi, nadzorują je i prowadzą. Zazwyczaj pracownicy podróżują także po kraju i świecie, prezentując wykłady i prowadząc szkolenia i treningi.

W niniejszym tomie pośrednio ukazano także, co sprawia, że to wszystko ma szansę powodzenia. Pewnej odpowiedzi należy szukać w tym, iż od bardzo długiego czasu kulturę pracy w tej organizacji wyraźnie kształtuje głębokie zaangażowanie w realizację trwałych wartości: lojalności, współpracy, esprit de corps i celu – to kultura, którą cechuje bogaty, moralny i podbudowany koncepcyjnie duch pracy. Okazuje się jednak, że współcześnie musimy reagować na „nową kulturę”: stawiać czoła nowej rzeczywistości kształtowanej przez aktualny klimat polityczny, ekonomiczny i kulturowy, który wpływa na problemy codziennego życia naszych pacjentów w samym środku transformacji brytyjskiego Narodowego Systemu Ochrony Zdrowia i wielorakich oddziaływań szerszego kontekstu społecznego.

Jak żywo ukazuje stworzony przez Alessandrę Lemma imponujący zbiór zróżnicowanych tematycznie rozdziałów i wielość przedstawionych w nim koncepcji – trzeba poszukiwać nowych sposobów działania w dziedzinie zdrowia psychicznego. Autorka zbioru stwierdza, że jedną z głównych idei istotnych dla całej Kliniki jest koncepcja „ciągłości rozwojowej” wiążąca okres dzieciństwa z trudnościami wieku dorosłego. Kolejne dwa tomy serii poświęcono badaniu tej zależności, w centrum uwagi stawiając albo zagadnienie głębokości długoterminowej pracy psychoanalitycznej, albo model systemowy. Drugi tom będzie opisem złożonej dynamiki wzajemnych wpływów świata wewnętrznego i zewnętrznego dzieci, nastolatków i ich rodzin, zaś trzeci – równie złożonej dynamiki połączeń pomiędzy jednostką, grupami i życiem instytucjonalnym. W kolejnych tomach serii, prezentujących własny styl i tematykę, odnajdziemy – jak sądzę – wiele cech wspólnych, między innymi przywiązanie do pluralistycznego podejścia do zdrowia psychicznego, które podtrzymuje więź z tradycyjnymi zasadami pracy klinicznej. Obie książki będą pomocne w spojrzeniu zarówno wstecz, jak i w przyszłość. Taka perspektywa to cecha charakterystyczna pracy obu Klinik już od początku ich istnienia, czyli od początku okresu powojennego. Powstały one w czasie, gdy społeczeństwo zmagało się z następstwami przeżyć wojennych, a szczególnie z przypadkami zaburzeń wywołanych stresem bojowym, a także z zachowaniami antyspołecznymi i przestępczymi, innymi słowy Kliniki musiały zmierzyć się z niezliczonymi ludzkimi tragediami, powikłanymi losami i utratami, jakie charakteryzowały tamte czasy. Opisane na stronach tej książki przykłady wymagającej pracy psychicznej i emocjonalnej jawią się jako kontynuacja inicjatyw podejmowanych w początkowym okresie istnienia Kliniki.

Ta książka prawdziwie przedstawia historię, lecz jest zdecydowanie współczesna. Ukazuje bowiem szczegółowo to, co sprawia, że także dziś można doświadczać znanych założycielom Kliniki radości i przywilejów płynących z przeprowadzania innowacyjnych badań. W kulturze zdominowanej presją ekonomiczną wyzwania zewnętrzne, przed którymi stają osoby młode i dorosłe oraz deprywacje, z jakimi się zmagają, należy widzieć w powiązaniu ze złożonością obrazu rozwojowego: chodzi o to, że proces dojrzewania, wraz z całą problematyką separacji i indywiduacji, nie zmienił się ani na jotę.

Jedna z wielkich zalet prezentowanego w książce sposobu myślenia i pracy klinicznej to niezwykła skuteczność zarówno metod innowacyjnych, jak i adaptacji podejść bardziej tradycyjnych. Bardziej szczegółowe rozumienie rozwoju i twórcza, integrująca współpraca z innymi profesjonalistami zajmującymi się zdrowiem psychicznym stwarzają w tym obszarze nowe możliwości. Czytelnik ma okazję zapoznać się z wieloma badaniami przeprowadzonymi przez zespół, który dba o zachowanie najwyższych standardów pracy klinicznej.

Szczegółowy opis pracy prowadzonej zarówno z indywidualnymi pacjentami, grupami, jak i społecznościami – nawet z użyciem internetu – daje nadzieję, że te metody przetrwają i będą się rozwijać. W wielu rozdziałach książki autorzy opisują sytuacje ekstremalnie trudne, a – jednakowoż – wszyscy podkreślają ogromną rolę współpracy. Poznajemy zatem zarówno przykłady interwencji krótkoterminowych, jak i długoterminowych, prowadzonych w placówkach psychiatrii sądowej, ale i w gabinetach terapii par i gabinetach lekarskich, a także nowo powstające modele dynamicznej terapii interpersonalnej oraz rewolucję mediów społecznościowych. W centrum uwagi niezmiennie pozostają potrzeby kliniczne oraz oszczędność rozumiana w kategoriach ekonomicznych. Z ogromnym podziwem obserwuję widoczną w niniejszym tomie żywotność jego autorów, którzy z takim zaangażowaniem dążą do podtrzymania relacji świata wewnętrznego ze światem zewnętrznym. Na tym w istocie polega praca obu tavistockich Klinik.