Słowo wstępne         
        Niniejsza książka stanowi bogate źródło wiedzy dla psychoanalityków i terapeutów (zarówno początkujących, jak i doświadczonych w zawodzie), 
        a także wielu innych specjalistów: lekarzy, pracowników socjalnych, doradców i wszystkich, którzy pragną lepiej poznać psychodynamikę relacji 
        służącej pomaganiu.
         Kiedy poproszono mnie o napisanie słowa wstępnego, bardzo się ucieszyłem, ponieważ pamiętałem przedstawioną przez 
        tego autora niezmiernie ciekawą i owocną prezentację materiału klinicznego, w której szczegółowo opisał przebieg wewnętrznej superwizji. 
        Ta prezentacja (Rozdział 5) stała się zalążkiem niniejszej książki.
        Wewnętrzna superwizja to proces autorefleksji dokonywany w trakcie sesji 
        terapeutycznej. Patrick Casement opisuje i demonstruje jej wartość oraz liczne zastosowania jako narzędzia monitorowania procesu terapeutycznego, 
        rozpoznawania tego, jak pacjent postrzega terapeutę, przewidywania możliwych konsekwencji różnorodnych interwencji terapeutycznych, 
        a także śledzenia ich konsekwencji. Następnie podaje przykłady wykorzystania wewnętrznej superwizji w trakcie analitycznego słuchania w celu 
        wyjaśnienia szeregu zagadnień klinicznych i technicznych, lepszego ich zrozumienia i sprawniejszego radzenia sobie z nimi.
        Autor oferuje bogaty 
        zbiór przykładów, w tym ciekawe przypadki kliniczne, z których każdy stanowi nieocenione źródło wiedzy nie tylko dla adeptów psychoterapii, lecz 
        również dla wszystkich profesjonalistów pracujących psychodynamicznie z osobami potrzebującymi pomocy. Autor opisuje uczenie się na błędach, 
        szczególnie własnych. Jeśli psychoanalityk popełni błąd, może go wychwycić w procesie autorefleksji i niemal zawsze może też dokonać zmiany. 
        Wewnętrzna superwizja to swoisty kompas, który zawsze ułatwia wyznaczenie właściwego kierunku w spowitej mgłą sytuacji psychoanalitycznej.  
        Byłem pod wrażeniem tego, jak autor stawia czoła własnym błędom i unikom. Aby dokonywać takiej autorefleksji potrzeba odważnie mierzyć się 
        z własnymi porażkami, błędami i zaniedbaniami (niekiedy, co bardziej bolesne, nawet głupotą), być oddanym prawdzie, kierować się naukowym 
        zaciekawieniem, okazywać szacunek pacjentowi i mieć dużo pokory, a jednocześnie zachować tyle pewności siebie i wytrwałości, by kontynuować pracę. 
        I Patrick Casement to wszystko w sobie ma.
        Autor opisuje własną pracę z niezwykłą wręcz otwartością. Czytelnik zyskuje tym samym okazję, by przyjrzeć 
        się pracy psychoanalityka lub terapeuty, który zmaga się ze sobą i z pacjentem, usiłuje zrozumieć i wykorzystać różnorodne komunikaty oraz emocjonalne 
        wpływy, jakim podlega w procesie terapeutycznym.
        To zaszczyt czytać świadectwo autora, który opowiada, jak uczył się od swoich pacjentów, by doskonalić 
        metody pracy z nimi. Nie zdawałem sobie sprawy, jak duży wpływ wywarła na mnie ta książka, dopóki nie uzmysłowiłem sobie, że – całkowicie nieświadomie 
        – zacząłem stosować opisane tu metody we własnej pracy psychoanalitycznej.
        Nieżyjący już Wilfred Bion napisał kiedyś: „Nie mogę ci pomóc w sprawie jutrzejszej sesji. 
        Tylko twój pacjent może to zrobić”. Patrick Casement dowodzi, że to motto zawsze mu przyświeca w pracy. 
            
         Dr Arthur Hyatt Williams 
         psychoanalityk, członek Królewskiego Kolegium Psychiatrów, 
         dyrektor Londyńskiej Kliniki Psychoanalizy     
        12 kwietnia 1984