Tytuł: Po co sa ojcowie
Spis treści
_____________________________________________________________________________________________________________
Wprowadzenie 1 Nakreślenie kontekstu 2 Koncepcje ojca w psychoanalizie Zagadnienia teoretyczne 3 Ojcowie we współczesnej psychoanalizie i w społeczeństwie 4 Ojcowie w świecie wewnętrznym 5 Wpuszczanie ojców 6 Wieczna córka ojca 7 Dziadkowie Zagadnienia kliniczne 8 Stawanie się ojcem 9 Nadzieja i rozczarowanie 10 Ojcowie i międzypokoleniowy wpływ doświadczenia utraty 11 Synowie bez ojców 12 Identyfikacja i wycofanie jej w rozwoju tożsamości seksualnej 13 Ojcowie adopcyjni 14 Ojcowie a niepełnosprawność Postscriptum Wnioski końcowe
_____________________________________________________________________________________________________________ O Autorach Martin N. Baily był profesorem ekonomii na Uniwersytecie Maryland w Stanach Zjednoczonych, a ostatnio kierował Radą Ekonomiczną Administracji Stanów Zjednoczonych (Economics Council, US Administration) w Waszyngtonie. Jest udziałowcem w Mackenzie Associates; obecnie pracuje w Instytucie Ekonomii Międzynarodowej (Institute for International Economics) w Waszyngtonie. Kate Barrows – psychoanalityczka Brytyjskiego Towarzystwa Psychoanali-tycznego (British Psychoanalytical Society). Odbyła także szkolenie z zakresu psychoterapii dzieci w Klinice Tavistock (Tavistock Clinic). Prowadzi prywatną praktykę w Bristolu. Uczy, wygłasza wykłady i pisze artykuły poświęcone rozmaitym zagadnieniom psychoanalitycznym. Paul Barrows – kierownik oddziału psychoterapii dzieci i młodzieży w Połączonym Zespole Opieki Zdrowotnej w Bristolu (United Bristol Healthcare). Interesuje się pracą z rodzicami i niemowlętami oraz rolą ojca. Jest autorem broszury poświęconej ojcom, powstałej na zamówienie zespołu psychoterapii dzieci. Doktor Suzanne Blundell urodziła się w Bazylei (w Szwajcarii). Studiowała pedagogikę specjalną i psychologię na uniwersytecie we Fryburgu. Odbyła szkolenie z zakresu psychoterapii dzieci i młodzieży w Klinice Tavistock w Londynie. Obecnie pracuje na oddziale szpitala dziecięcego Alder Hey w Liverpoolu, a także w Londynie. Doktor Abraham Brafman jest psychoanalitykiem dzieci i osób dorosłych. Pracował dla Narodowej Służby Zdrowia (National Health Service – NHS) jako psychiatra konsultant dzieci i młodzieży. Docenia znaczenie wczesnych doświadczeń jednostki i wartość koncentrowania uwagi na „świecie wewnętrznym” pacjenta, ale zwraca też uwagę na konieczność uwzględniania tego, jak pacjent na poziomie świadomych doznań prowadzi swoje bieżące życie. Doktor Ronald Britton to światowej sławy psychoanalityk, pisarz i wykładowca. Jest psychoanalitykiem szkoleniowym Brytyjskiego Towarzystwa Psychoanalitycznego, pełnił funkcję wiceprezesa Międzynarodowego Stowarzyszenia Psychoanalitycznego (International Psychoanalytical Association), kierował też oddziałem terapii dzieci i rodzin Kliniki Tavistock. Jest żonaty, ma troje dzieci i sześcioro wnucząt. M. Fakhry Davids – członek stowarzyszony Brytyjskiego Towarzystwa Psycho-analitycznego oraz członek Tavistockiego Towarzystwa Psychoterapeutów (Tavistock Society of Psychotherapists). Pełni funkcję honorowego konsultanta w londyńskiej Klinice Psychoanalizy, prowadzi też praktykę prywatną w pełnym wymiarze godzin. Superwizował i prowadził seminaria szkoleniowe w różnych instytucjach. Ricky Emanuel – psychoterapeuta dzieci i młodzieży wyszkolony w Klinice Tavistock i pracujący na oddziale psychiatrii dzieci i młodzieży w szpitalu Royal Free w Londynie. Kieruje także wydziałem usług psychoterapeutycznych dla dzieci i młodzieży w Zespole Środowiskowej Opieki Zdrowotnej dla Camden i Islington (Camden and Inslignton Community Mental Health Services NHS Trust). Uczy w Klinice Tavistock, między innymi obserwacji niemowląt. Jest jednym z autorów książki Closely Observed Infants (Niemowlęta widziane z bliska). Doktor Alicia Etchegoyen psychoanalityczka dziecięca Brytyjskiego Instytutu Psychoanalizy (British Institute of Psychoanalysis) i członkini tegoż Instytutu. Pełni także funkcję psychiatry konsultantki dzieci i młodzieży oraz dyrektorki klinicznej oddziału opieki perinatalnej w szpitalu Chelsea and Westmister w Londynie. Publikowała prace na temat ciąży analityczki, okresu utajenia, obserwacji niemowląt i opieki nad dziećmi. Denis Flynn – członek stowarzyszony Brytyjskiego Towarzystwa Psycho-analitycznego. Ukończył studia filozoficzne, następnie odbył szkolenie w Klinice Tavistock, gdzie zdobył kwalifikacje psychoterapeuty dzieci i młodzieży. Kieruje oddziałem dla młodzieży w szpitalu Cassel, prowadzi też prywatną praktykę psychoanalityczną. Pisał głównie o nadużyciach wobec dzieci i o nastolatkach z zaburzeniami borderline. Profesor Peter Fonagy jest wizytującym profesorem psychoanalizy (Freud Memorial Professor of Psychoanalysis) i kierownikiem Katedry Klinicznej Psychologii Zdrowia w University College w Londynie. Kieruje ośrodkiem badań nad rezultatami klinicznymi i skutecznością oraz programem pracy z dzieckiem i rodziną w fundacji Menningerów (Menninger Foundation) w Kansas. Pełni także funkcję dyrektora ds. badań w Centrum Anny Freud w Londynie. Doktor Marcus Johns – psychiatra i psychoanalityk. Kierował ośrodkiem szkoleniowym doradztwa dla dzieci w Klinice Tavistock, gdzie był odpowiedzialny za ośrodek pobytu dziennego dla dzieci z poważnymi zaburzeniami. Jest zastępcą dyrektora londyńskiej Kliniki Psychoanalizy. Doktor Maureen Marks jest członkinią Brytyjskiego Towarzystwa Psychoanalitycznego, wykładowcą w Instytucie Psychiatrii oraz kliniczną opiekunką naukową w wydziale usług perinatalnych i psychoterapeutycznych Zespołu Opieki Zdrowotnej dla Południowego Londynu i Maudesley (South London and Maudsley NHS Trust). Anton Obholzer – psychiatra konsultant w Klinice Tavistock w Londynie. Jest psychoanalitykiem i analitykiem dziecięcym oraz honorowym wykładowcą w szpitalu Royal Free na wydziale medycznym University College w Londynie. Pełni także funkcję dyrektora generalnego Zespołu Opieki Zdrowotnej Tavistock i Portman (Tavistock and Portman NHS Trust). Mary Target – profesor psychoanalizy w University College w Londynie, członkini stowarzyszona Brytyjskiego Towarzystwa Psychoanalitycznego oraz zastępca dyrektora w Centrum Anny Freud. Jest także członkinią komitetu programowego i naukowego oraz przewodniczącą komitetu badawczego Brytyjskiego Towarzystwa Psychoanalitycznego a także przewodniczącą grupy roboczej ds. edukacji Europejskiej Federacji Psychoanalitycznej (European Psychoanalytical Federation). Doktor Judith Trowell – psychiatra konsultantka dzieci i młodzieży w Klinice Tavistock, honorowa wykładowczyni w szpitalu Royal Free na wydziale medycznym University College w Londynie. Jest psychoanalityczką, analityczką dziecięcą oraz przewodniczącą i współzałożycielką organizacji Young Minds. Pełni funkcję wice-przewodniczącej Komitetu Ochrony Dzieci rejonu Camden (Camden Area Child Protection Committee). Prowadzi badania w następujących obszarach: skuteczność psychoterapii, zdrowie psychiczne dorosłych i ochrona dzieci, badania porównawcze. Doktor Clifford Yorke – honorowy członek Amerykańskiego Kolegium Psychoanalityków (American College of Psychoanalysts) oraz analitykiem szkoleniowym i analitykiem dziecięcym Brytyjskiego Towarzystwa Psychoanalitycznego. Wcześniej pracował jako dyrektor i główny psychiatra w Centrum Anny Freud w Londynie. Napisał wiele artykułów i trzy książki. Biddy Youell – psychoterapeutka dzieci i młodzieży na oddziale terapii dzieci i rodzin Kliniki Tavistock oraz w Monroe Young Family Centre. Prowadziła szkolenia na rozmaitych kursach; szczególnie interesuje ją zastosowanie myślenia psychoanalitycznego w obszarach pozaklinicznych. _____________________________________________________________________________________________________________ Słowo wstępne Anton Obholzer Minęło 100 lat od sformułowania przez Freuda inspirujących tez na temat roli odgrywanej przez ojców; najwyższy czas ponownie przeanalizować ten temat. Poglądy Freuda odcisnęły wyraźny ślad na XX-wiecznych psychologicznych i socjologicznych teoriach opisujących role mężczyzn i ojców, ale Autor formułując te koncepcje, odwoływał się do wartości wpisanych w kulturę XIX-wiecznej Europy Środkowej.
Przekład:
Danuta Golec
Lech Kalita
Marta Kruszynska-Maka
Stron: 288
Oprawa twarda
ISBN: 978–83–62651–99–3
Cena: 84,00 zł (w tym 5% VAT)
_____________________________________________________________________________________________________________
Judith Trowell
Alicia Etchegoyen
Rola ojca w rozwoju dziecka
Mary Target i Peter Fonagy
Od chłopca do mężczyzny, od mężczyzny do ojca
M. Fakhry Davids
Maureen Marks
Kompleks Ateny–Antygony
Ronald Britton
Abraham Brafman
Refleksje z obserwacji niemowląt
Ricky Emanuel
Biddy Youell
Biddy Youell
Psychoanalityczna psychoterapia chłopców osieroconych przez ojców
Suzanne Blundell
Marcus Johns
Denis Flynn
Clifford Yorke
Martin N. Baily
W drugiej połowie XX wieku teorie Freuda odeszły na plan dalszy, a na pierwszy wysunęły się prace innych psychoanalityków: Melanie Klein, Donalda Winnicotta i Johna Bowlby’ego w Wielkiej Brytanii oraz Margaret Mahler i innych w Stanach Zjednoczonych. W pracach tych – co nieuniknione i uzasadnione – coraz wyraźniej podkreślano znaczenie roli matki i wczesnej więzi z dzieckiem.
Począwszy od lat 60. XX wieku ruch wyzwolenia kobiet podążał niełatwą drogą, z jednej strony walcząc o równość kobiet i ich pozycję, a z drugiej traktując macierzyństwo jako potencjalną przeszkodę w walce o równouprawnienie. Bez wątpienia te nowe rozważania na temat pozycji kobiet – niezależnie od tego, czy odwoływano się do koncepcji psychoanalitycznych, haseł ruchu wyzwolenia kobiet, czy też zmian w profilu zatrudnienia (obecnie coraz więcej kobiet pracuje zawodowo) – skutkowały tym, że w drugiej połowie XX wieku coraz mniejszą wartość przypisywano męskości i ojcostwu.
Rosnąca liczba rozwodów i samotnych rodziców wpływa na tworzenie się takiego klimatu społecznego, w którym następne pokolenie coraz rzadziej ma kontakt z ojcami, będącymi przewidywalnymi i stabilnymi wzorcami ról. Nawet wzorce ojcostwa niestabilnego stają się coraz mniej dostępne.
Klimat akceptacji zupełnie nowych metod prokreacji – poczynając od „domowej inseminacji” po wyrafinowane techniki in vitro – sprawia, iż rola ojców wydaje się sprowadzać jedynie do dawcy spermy. Klonowanie i macierzyństwo zastępcze jeszcze bardziej osłabiają połączenie między spotkaniem pary rodziców i narodzinami dziecka.
Nie oznacza to, że mamy do czynienia z ponurym obrazem rzeczywistości, a raczej obserwujemy stopniowy psychospołeczny proces przechodzenia od struktury cechującej grupę pierwotną do konfiguracji społecznej, w której akcentuje się znaczenie autonomii jednostki.
Wyniki licznych badań psychoanalitycznych, psychologicznych, socjologicznych i neurologicznych dowodzą, że wczesne wzorce opieki nad dzieckiem zostawiają trwałe ślady – zarówno pozytywne, jak i negatywne. Przeprowadzono wystarczającą ilość badań w dziedzinie edukacji, relacji społecznych i w obszarze funkcjonowania psychologicznego, by stwierdzić, iż zachodząca w ciągu ostatnich kilku pokoleń zmiana ról pełnionych przez mężczyzn w rodzinach ma związek z nasileniem problemów emocjonalnych w całej populacji. Potwierdzeniem może być sformułowane przez Światową Organizację Zdrowia przewidywanie, że w wieku XXI coraz częściej cierpieć będziemy na zaburzenia zdrowia psychicznego.
Wydaje się więc, że oprócz badań poświęconych macierzyństwu i wczesnej więzi z matką – dominujących w wieku XX – warto także przeanalizować i przemyśleć rolę ojców: zarówno z perspektywy rozwoju dziecka (ocena elementów niezbędnych w procesie wychowywania następnych pokoleń), jak i z perspektywy rozwoju osób dorosłych, ojców i matek. Pełnienie funkcji ojcowskiej i macierzyńskiej może – w wymiarze biologicznym, psychologicznym i społecznym – przyczyniać się do dalszego rozwoju osób dorosłych zmagających się z kolejnymi wyzwaniami życiowymi.
Ojcostwo i macierzyństwo nie sprowadzają się jedynie do wychowywania dzieci. Te stany umysłu – zarówno świadome, jak i nieświadome – mają ogólne zastosowanie: zależą od nich style zarządzania i przywództwa w organizacjach; mają wpływ na politykę i relacje międzynarodowe. Ojcostwo i macierzyństwo to tematy istotne nie tylko dla ludzi decydujących się na prokreację, ale dla wszystkich mieszkańców tej planety budujących relacje z innymi.